PředmětyPředměty(verze: 945)
Předmět, akademický rok 2023/2024
   Přihlásit přes CAS
Korpuslinguistisches Seminar - ADE511008
Anglický název: Corpus Linguistics Seminar
Zajišťuje: Ústav germánských studií (21-UGS)
Fakulta: Filozofická fakulta
Platnost: od 2022 do 2023
Semestr: letní
Body: 0
E-Kredity: 4
Způsob provedení zkoušky: letní s.:
Rozsah, examinace: letní s.:0/2, Z [HT]
Počet míst: neurčen / neomezen (neurčen)
Minimální obsazenost: neomezen
4EU+: ne
Virtuální mobilita / počet míst pro virtuální mobilitu: ne
Kompetence:  
Stav předmětu: vyučován
Jazyk výuky: němčina
Způsob výuky: prezenční
Způsob výuky: prezenční
Úroveň:  
Poznámka: předmět je možno zapsat mimo plán
povolen pro zápis po webu
Garant: Mgr. Věra Hejhalová, Ph.D.
Vyučující: Mgr. Věra Hejhalová, Ph.D.
Záměnnost : ADE510008
Je záměnnost pro: ADE510008, ADE511008P
Anotace -
Poslední úprava: Mgr. Věra Hejhalová, Ph.D. (17.01.2024)
Kurz navazuje na prakticky zaměřený kurz Cvičení z korpusové lingvistiky v bakalářském studiu. Je zaměřený teoretičtěji. Studenti se seznamují nejen s praktickým využitím korpusů, ale také s pozadím jejich užívání, metodologickými otázkami apod. Na konci kurzu jsou schopni využívat korpusy němčiny (DeReKo) a češtiny (ČNK vč. InterCorpu) vč. přidružených aplikací (Kookkurrenzanalyse, CCDB, SOM, CNS, SyD, Morfio, Treq, KWords ad.) ve svém každodenním životě i při psaní vědecky orientovaných prací, jsou seznámeni s pozadím a hlubší problematikou korpusové lingvistiky a dokážou tak vhodně patřičná data získat, jakož i vyhodnotit.
Od LS 2022-2023 je kurz realizován jako mezinárodní a zajišťují ho akademici z univerzit Nancy, Miláno, Kodaň, Varšava a Praha. Na kurzu se účastní také studenti těchto univerzit.
Podmínky zakončení předmětu -
Poslední úprava: Mgr. Věra Hejhalová, Ph.D. (07.02.2024)

1. průběžná práce s korpusy na základě témat probíraných v kurzu

2. max. 2 absence

3. kontinuální práce na zadaném korpusově-lingvistickém tématu v mezinárodní skupině studentů a přednesení referátu s výsledky výzkumného tématu na společném online setkání se všemi účastníky kurzu

Literatura -
Poslední úprava: Mgr. Věra Hejhalová, Ph.D. (07.02.2024)

1) Einführung in die Korpuslinguistik (Carolina Flinz, Mailand, Italien)

  • Flinz, Carolina / Perkuhn, Rainer (2018): Wortschatz und Kollokationen in ‚Allgemeine Reisebedingungen‘. Eine intralinguale und interlinguale Studie. In: Krek, S. et al. (eds.) (2018): Proceedings of the XVIII EURALEX International CongressLexicography in Global Context. Ljubljana University Press, Faculty of Arts; Ljubljana, 959-967.
  • Kupietz, Marc / Schmidt Thomas (Hg.) (2018): KorpuslinguistikBerlin/Boston: de Gruyter.
  • Lemnitzer, Lothar / Zinsmeister, Heike (2015): Korpuslinguistik. Eine Einführung. 3. Auflage. Tübingen: Narr.
  • Perkuhn, Rainer / Keibel, Holger / Kupietz, Marc (2012): Korpuslinguistik. Paderborn: Fink.
  • Scherer, Carmen (2014): Korpuslinguistik. 2. Aktualisierte Ausgabe. Heidelberg: Winter.
  • Sinclair, John (1996): EAGLES Preliminary recommendations on Corpus Typologyhttp://www.ilc.cnr.it/EAGLES/corpustyp/corpustyp.html
  • Stefanowitsch, Anatol (2020): Corpus linguistics. A guide to the methodology. Berlin: Language Science Press.
  • Tognini-Bonelli, Elena (2001): Corpus Linguistics at Work. AmsterdamBenjamins.

2) DeReKo I (Helene Vinckel-Roisin, Nancy, Frankreich)

  • Kupietz, Marc/Lüngen, Harald/Kamocki, Paweł/Witt, Andreas, 2018.The German Reference Corpus DeReKo: New Developments New Opportunities. In: Calzolari, Nicolettaet alii.(Hrsg.),Proceedings of the Eleventh International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2018).
  • Miyazaki: European Language Resources Association (ELRA),4353-4360. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2018/pdf/737.pdf(letzter Zugriff:19.12.2022)
  • Lüngen, Harald, 2017. DeReKo Das Deutsche Referenzkorpus. In: Zeitschrift für germanistische Linguistik, 45(1), 161170. DOI: https://doi.org/10.1515/zgl-2017-0008.
  • Lüngen, Harald/Kupietz, Marc, 2014.Das Deutsche Referenzkorpus DEREKO im Jubiläumsjahr 2014.In: Sprachreport. -Mannheim : IDS 30(3), 24-28.https://ids-pub.bsz-bw.de/frontdoor/deliver/index/docId/3039/file/3134
  • Luengen_Kupietz_DEREKO_2014_3.pdf(letzter Zugriff:19.12.2022)
  • Perkuhn, Rainer, 2021. MethodischeZugängezudenKorporageschriebenerSprache. Präsentation auf der Sommerschule von GerCoLiNet in Paris,Juli 2021. http://www.gercolinet.eu/wp-content/uploads/2021/07/GerCoLiNet-Sommerschule-Perkuhn.pdf(letzter Zugriff:19.12.2022

3) DeReKo II (Věra Hejhalová, Prag, Tschechische Republik)

  • Kupietz, Marc/Lüngen, Harald/Kamocki, Paweł/Witt, Andreas, 2018.The German Reference Corpus DeReKo: New Developments –New Opportunities. In: Calzolari, Nicolettaet alii.(Hrsg.),Proceedings of the Eleventh International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2018).
  • Miyazaki: European Language Resources Association (ELRA),4353-4360. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2018/pdf/737.pdf(letzter Zugriff:19.12.2022)
  • Lüngen, Harald, 2017. DeReKo –Das Deutsche Referenzkorpus. In: Zeitschrift für germanistische Linguistik, 45(1), 161–170. DOI: https://doi.org/10.1515/zgl-2017-0008.
  • Lüngen, Harald/Kupietz, Marc, 2014.Das Deutsche Referenzkorpus DEREKO im Jubiläumsjahr 2014.In: Sprachreport. -Mannheim : IDS 30(3), 24-28.https://ids-pub.bsz-bw.de/frontdoor/deliver/index/docId/3039/file/3134
  • Luengen_Kupietz_DEREKO_2014_3.pdf(letzter Zugriff:19.12.2022)
  • Perkuhn, Rainer, 2021. MethodischeZugängezudenKorporageschriebenerSprache. Präsentation auf der Sommerschule von GerCoLiNet in Paris,Juli 2021. http://www.gercolinet.eu/wp-content/uploads/2021/07/GerCoLiNet-Sommerschule-Perkuhn.pdf(letzter Zugriff:19.12.2022

 

4) DGD - Datenbank für Gesprochenes Deutsch (Lars Behnke, Kopenhagen, Dänemark)

  • Schmidt, Thomas (2017): DGD Die Datenbank für Gesprochenes Deutsch. Mündliche Korpora am Institut für Deutsche Sprache (IDS) in Mannheim.In: Zeitschrift für Germa-nistische Linguistik45(3), 451-463.
  • Schwitalla, Johannes (20124): Gesprochenes Deutsch. Eine Einführung. Berlin.

5) InterCorp I (Věra Hejhalová, Prag, Tschechische Republik)

  • Rosen, A. – Vavřín, M. – Zasina, A. J. (2022): Korpus InterCorp, verze 15 z 11. 11. 2022. Ústav Českého národního korpusu FF UK, Praha 2017. Dostupný z WWW: http://www.korpus.cz
  • Čermák , F. Rosen, A. (2012): The case of InterCorp , a multilingual parallel corpus. In International Journal of Corpus Linguistics , 17(3), 411 427.
  • https://www.korpus.cz
  • https://wiki.korpus.cz/doku.php/cnk:intercorp

7) InterCorp II und Treq als frei zugängliche Applikation des InterCorps + mehrsprachige Korpora im Rahmen des Tschechischen Nationalkorpus  (Martin Šemelík, Prag, Tschechien)

  • Rosen, A. – Vavřín, M. – Zasina, A. J. (2022): Korpus InterCorp, verze 15 z 11. 11. 2022. Ústav Českého národního korpusu FF UK, Praha 2017. Dostupný z WWW: http://www.korpus.cz

  • z 1. 11. 2020 . Ústav Českého národního korpusu FF UK, Praha 2020. Dostupný z

     http://www.korpus.cz

  • Čermák , F. Rosen, A. (2012): The case of InterCorp , a multilingual parallel corpus. In International Journal of Corpus Linguistics , 17(3), 411 427.
  • https://www.korpus.cz
  • https://wiki.korpus.cz/doku.php/cnk:intercorp

 

8) Sketchengine (Carolina Flinz, Mailand, Italien)

9) Diskursanalyse und Korpora (Ewa Zebrowska, Warschau, Polen)

10) Grenzen der korpusgestützten Forschung. Zum Problem des Verhältnisses zwischen Sprachgebrauch und sozialer Wirklichkeit (Vít Dovalil, Prag, Tschechische Republik)

  • Ammon, Ulrich (1995): Die deutsche Sprache in Deutschland, Österreich und der Schweiz. Berlin/New York: Walter de Gruyter.

  • Dovalil, Vít (2013): Zur Auffassung der Standardvarietät als Prozess und Produkt von Sprachmanagement. In: HagemannJörg/ Wolf Peter Klein und Sven Staffeldt (Hrsg.): Pragmatischer Standard (= Reihe Linguistik, Band 73). TübingenStauffenburg, 163-176. 

  • Gloy, Klaus (22004): Norm. In: Ammon, Ulrich/DittmarNorbert/Mattheier, Klaus/Trudgill, Peter (Eds.): Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft Soziolinguistik, Bd. 3. 1, Berlin/New York: Walter de Gruyter, 392-399.

  • Gloy, Klaus (2012): Empirie des Nichtempirischen. Sprachnormen im Dreieck von Beschreibung, Konstitution und Evaluation. In: GünthnerSusanne/Imo, Wolfgang/Meer, Dorothee/Schneider, Jan Georg (Hrsg.): Kommunikation und Öffentlichkeit. Sprachwissenschaftliche Potenziale zwischen Empirie und Norm. Berlin/Boston: Walter de Gruyter, 23-40.
  • Konopka, Marek (2011): Grammatik verstehen lernen und korpusgestützte Analysen von Zweifelsfällen. In: Köpcke, Klaus-Michael/Ziegler, Arne (Hrsg.): Grammatik – Lehren, Lernen, Verstehen. Zugänge zur Grammatik des Gegenwartsdeutschen. Berlin/Boston: Walter de Gruyter, 265-285.
  • Konopka, Marek/Waßner, Ulrich H. (2013): Standarddeutsch messen? Frequenz und Varianz negativ-konditionaler Konnektoren. Korpus – gramatika – axiologie 8/2, 12-35.

 

Metody výuky -
Poslední úprava: Mgr. Věra Hejhalová, Ph.D. (07.02.2024)

Kurz se koná v kombinované prezenčně-distanční formě.

První téma je realizováno v 90´bloku pouze online.

Další témata jsou vždy rozdělena na část výkladovou (online, 45´) a na část  nácvikovou (online v breakout-rooms). Studentům je umožněna přítomnost v rozvrhované místnosti po celou dobu konání kurzu.

Jazykem výuky je němčina.

Požadavky ke zkoušce -
Poslední úprava: Mgr. Věra Hejhalová, Ph.D. (07.02.2024)

1. průběžná práce s korpusy na základě témat probíraných v kurzu

2. max. 2 absence

3. kontinuální práce na zadaném korpusově-lingvistickém tématu v mezinárodní skupině studentů a přednesení referátu s výsledky výzkumného tématu na společném online setkání se všemi účastníky kurzu

Sylabus -
Poslední úprava: Mgr. Věra Hejhalová, Ph.D. (07.02.2024)

Plannung - MA-Kurs _ SS 2023 _ EINFÜHRUNG IN DIE KORPUSLINGUISTIK 

 

 

 

 

Sitzung 

Datum 

Inhalt 

Dozent.in 

Sonstiges 

 

 

 

 

1 

13.2. 

 

Einführung 

Carolina Flinz & Fabio Mollica 

(Mailand, Italien) 

Vortrag volle 90´ 

(12:30-14:00); 

ohne Ewa 

 

 

 

 

2 

20.2. 

DeReKo (45´) 

Hélène Vinckel-Roisin 

(Nancy, Frankreich) 

Vortrag 45´ (12:30-13:15)* 

 

 

 

 

3 

27.2. 

DeReKo II 

Martin Šemelík 

(Prag, Tschechien) 

Vortrag 45´ (12:30-13:15)* 

 

 

 

 

4 

6.3. 

DGD  

Lars Behnke 

(Kopenhagen, Dänemark) 

Vortrag 45´ (12:30-13:15)* 

 

 

 

 

5 

13.3. 

Korpora im DaF-Unterricht 

Lars Behnke 

(Kopenhagen, Dänemark) 

Vortrag 45´ (12:30-13:15)* 

 

 

 

 

6 

20.3. 

InterCorp I 

Věra Hejhalová 

(Prag, Tschechien) 

Vortrag 45´ (13:00-13:45)* 

 

 

 

 

7 

27.3. 

InterCorp II (poukázat na přihlášení do Sketchengine) 

Věra Hejhalová 

(Prag, Tschechien) 

Vortrag 45´ (13:00-13:45)* 

 

 

 

 

8 

3.4. 

Sketchengine 

Carolina Flinz & Fabio Mollica 

(Mailand, Italien) 

Vortrag 45´ (12:30-13:15)* 

 

 

 

 

9 

17.4. 

Diskursanalyse und Korpora 

Ewa Zebrowska 

(Warschau, Polen) 

Vortrag 45´ (12:30-13:15)* 

 

 

 

 

10 

15.5. 

Möglichkeiten und Grenzen der Korpora 

Vít Dovalil 

(Prag, Tschechien 

Vortrag 45´ (12:30-13:15)* 

 

 

 

 

* Rest der Sitzung als Seminar vor Ort an den jeweiligen Universitäten 

 
Univerzita Karlova | Informační systém UK